Handige links

(tekst: drs. R. Derksen, hartritmecardioloog/elektrofysioloog zkh Rijnstate, Arnhem)

Trigeminie is geen ziekte, maar een elektrisch fenomeen van het hart. Voordat ik dit fenomeen uitleg, eerst iets over de normale hartslag.

De normale hartpuls ontstaat in de sinusknoop en het elektrisch signaal dat hieruit voortkomt, loopt van boven naar beneden door het hart. Vervolgens geeft dit elektrisch signaal aan het hart de opdracht om samen te trekken. Het is dit signaal dat op een hartfilmpje of elektrocardiogram (ECG) wordt vastgelegd.

Wanneer de sinusknoop plotseling niet zou werken zou het hart stil gaan staan. Gelukkig zijn er in het hart veel plaatsen die zijn taak voor het afgeven van een impuls dan overnemen. Een prachtig vangnet van de natuur. Maar het gebeurt ook dat andere plaatsen in het hart een impuls afgeven terwijl de sinusknoop (nog) wel werkt. Deze impuls komt als het ware te vroeg; hij spreekt als het ware voor zijn beurt. We noemen dat een overslag of extrasystole. Deze overslagen kunnen uit alle delen van het hart komen: boezem, geleidingssysteem of kamer.

Soms is er sprake van herhaling van overslagen. Zo zijn er mensen die om en om een normale hartslag hebben en een te vroeg vallende (bigeminie). Iedere tweede hartslag (bi=twee) komt te vroeg (zie afbeelding ECG; de neerwaartse piek is de overslag). Er zijn mensen die dit hun hele leven hebben en houden. Het komt ook voor dat twee normale pulsen telkens gevolgd worden door een overslag. Dit noemen we trigeminie. Tri betekent drie. Iedere derde puls komt te vroeg.

Het fenomeen trigeminie is niet direct levensbedreigend. Zoals ik al schreef: er zijn mensen die dit hun hele leven hebben, het niet voelen en er oud mee kunnen worden. Andersom is het wel zo dat veel voorkomende overslagen een uiting kunnen zijn van een hartziekte. Het is dus raadzaam om in bepaalde gevallen te onderzoeken of daar inderdaad sprake van is of niet. Toch moeten we niet gaan overdrijven: overslagen zijn een normaal verschijnsel. Iedereen die overslagen heeft gaan onderzoeken is overbodig. Toch zien cardiologen op de polikliniek steeds meer mensen met overslagen verschijnen met de vraag of ze lijden aan een hartziekte of niet. Ze doen dat onder andere omdat ze via de media geattendeerd zijn op overslagen als een voorbode van plotselinge dood. Het leeuwendeel van deze mensen mankeert gelukkig niets.