Reiservaringen

Met een pacemaker of ICD naar Suriname (januari 2013)

Enkele praktische tips voor de reiziger

Herman Somberg

 

Tussen Nederland en Suriname bestaat al sinds honderden jaren een speciale band. De koloniale relatie uit het verleden heeft zich in de loop der tijden ontwikkeld tot een eigentijdse relatie tussen twee soevereine landen. Bijna 500.000 landgenoten met een Surinaamse achtergrond wonen inmiddels permanent in Nederland en de band met het land van herkomst levert veel familiebezoeken op.

 

Maar behalve voor familiebezoeken is Suriname inmiddels ook een populaire bestemming geworden voor een groeiend aantal ecotoeristen. Het land biedt op het punt van natuur een ongekende schoonheid. Een speciale ervaring daarbij is dat de toerist Nederlands kan praten in de tropen. Hij kan kennis nemen van de koloniale geschiedenis in Paramaribo, uitstapjes maken naar de verschillende districten of trips ondernemen naar het ongerepte Amazonewoud. Wie op het vliegveld Zanderij, officieel het Johan Adolf Pengel vliegveld geheten, uitstapt, arriveert weliswaar in een andere wereld maar treft tegelijkertijd ook een vertrouwd aandoende omgeving aan.Het is dus begrijpelijk dat de lijnvluchten van SLM en KLM tussen Amsterdam en Paramaribo een hoge bezettingsgraad hebben.

 

Onder die tienduizenden reizigers die jaarlijks in het vliegtuig stappen om Suriname te bezoeken, bevinden zich – en dit alleen al om statistische redenen – ook veel hartpatiënten bij wie een pacemaker of een ICD is geïmplanteerd. Zelf behoor ik ook tot die groep en tijdens mijn jaarlijkse verblijf heb ik in persoonlijke contacten met Surinaamse cardiologen kunnen vaststellen wat voor hulp er voor een pacemaker- of ICD-drager beschikbaar is.

 

Wat staat de pacemaker- of ICD-drager te wachten tijdens zijn bezoek aan Suriname? Hoogstwaarschijnlijk een fantastische vakantie zonder noemenswaardige gezondheidsproblemen. Tenslotte hebben we een pacemaker of ICD gekregen om de kwaliteit van ons leven te verhogen en dus zeker ook om op reis te kunnen gaan. Maar toch is de vraag interessant wat de bezoeker daar aantreft wanneer het met de gezondheid onverhoopt minder goed gaat.

 

Over wat voor medische voorzieningen kan men in Suriname beschikken? Bij de beantwoording van die vraag beperk ik mij nu tot zaken die relevant zijn voor een pacemaker- of ICD-drager. Over andere onderwerpen op medisch gebied is al volop informatie beschikbaar. Voordat u vertrekt zou ik in elk geval zeker de adviezen raadplegen die gegeven worden voor preventieve vaccinaties of malariaprofylaxe.

 

Over het algemeen liggen de medische voorzieningen in Suriname op een goed niveau. Maar houd er wel rekening mee dat Suriname een tropisch land is waar het voorzieningenniveau op medisch gebied afwijkt van dat in Nederland. En vergis je niet, die tochten naar het uitgestrekte binnenland kunnen fysiek behoorlijk zwaar zijn. Bovendien ben je diep in de jungle heel ver verwijderd van moderne medische faciliteiten. Een gegeven waar hartpatiënten extra rekening mee dienen te houden.

 

Natuurlijk is het altijd aan te bevelen om goed voorbereid op reis te gaan. Veel patiënten met een pacemaker of ICD gebruiken bijvoorbeeld ook medicijnen. Het is dus belangrijk om de juiste voorraad daarvan mee te nemen voor de duur van het verblijf. Of nog beter, neem een dubbele hoeveelheid mee zoals ik; de helft in de handbagage en het andere deel in de koffer. Mocht er iets zoekraken dan ben je toch gedekt. Vergeet ook niet om een officieel medisch paspoort mee te nemen verkrijgbaar bij uw apotheek - waarop die medicijnen met de officiële naam staan vermeld. Daar kan soms naar gevraagd worden en het is goed om het altijd bij de hand te hebben.

 

Suriname is een groot land, ongeveer viermaal de oppervlakte van Nederland, maar het heeft een vrij kleine bevolking. Van de circa 500.000 inwoners leven er 300.000 in en om de hoofdstad Paramaribo en de rest woont verspreid over dat grote land. De gemiddelde levensduur van de Surinamer is ruim 71 jaar. Er zijn 0,45 artsen per 1.000 inwoners en de bevolking en de bezoekende toerist staan 3,1 ziekenhuisbedden per 1.000 inwoners ter beschikking.

 

Specialistische voorzieningen voor hartpatiënten zijn alleen in de hoofdstad Paramaribo aanwezig. In Nickerie, met 40.000 inwoners de tweede stad van Suriname, bevindt zich een streekziekenhuis met een beperkt aantal artsen, waaronder geen cardiologen. In de rest van Suriname kun je in de diverse districtsposten slechts terecht voor basale medische hulpverlening.

 

Paramaribo telt een vijftal ziekenhuizen. Dat zijn het Diaconessen Ziekenhuis (in de zestiger jaren van de vorige eeuw met steun van de Nederlandse bevolking gebouwd), het Militair Hospitaal, het St- Vincentius Ziekenhuis (opgericht in 1916), ‘s Lands Hospitaal en het Academisch Ziekenhuis Paramaribo [AZP]. Cardiologie als specialisme is op uitgebreide schaal alleen aanwezig in het AZP en in beperkte mate in ’s Lands Hospitaal.

 

Het AZP is het grootste en meest moderne ziekenhuis van Suriname. Het werd in 1966 geopend als het Centraal Ziekenhuis en heet sinds 1969 het Academisch Ziekenhuis. Dit in verband met de oprichting van de faculteit der Medische Wetenschappen in dat jaar. Het AZP biedt medische zorg met een beddenbestand van 465. Het ziekenhuis heeft 26 medische afdelingen en, belangrijk voor hartpatiënten, het beschikt over een compleet Thorax Centrum. Ook cardiochirurgie maakt onderdeel uit van de klinische zorg. Intensive Care, Spoedeisende Hulp (SEH) en Medium Care hebben een 24 uur’s beschikbaarheid en zijn uitgerust volgens internationale standaarden.

 

In het Thorax Centrum van het AZP zijn momenteel de volgende medici werkzaam:

 

drs. G. Oehlers – algemeen cardioloog en hoofd van het Thorax Centrum

drs. K. Pickering, drs. J. Jessurun en drs. K. van der Hilst - interventie cardiologen

dr. W. Jap Tjoen San en drs. K. Chin A Sen – pacemaker cardiologen

drs. P. Voigt – thorax chirurg

drs. P. Herkul – longarts

drs. A. Gopie en mevr. drs. Simson

 

In het AZP worden sinds enkele jaren pacemakers geïmplanteerd. In tegenstelling tot Nederland kent Suriname geen pacemaker- of ICD-technici. Alle benodigde handelingen, inclusief de controles, worden door de behandelend cardioloog uitgevoerd. ICD’s worden in Suriname niet geïmplanteerd. Enerzijds zijn ze te duur voor vergoeding door het Staats Ziekenfonds (SZF) en anderzijds is de bevolkingsomvang te gering om de benodigde expertise op te bouwen.

 

Het andere ziekenhuis waar u als hartpatiënt soms terecht kunt, ‘s Lands Hospitaal, is het oudste ziekenhuis in Suriname. Het werd rond 1760 opgericht als Militair Hospitaal. In 1934 is de naam veranderd in ‘s Lands Hospitaal en thans is het een modern algemeen ziekenhuis met 310 bedden. Het beschikt over een afdeling Hartbewaking en drs. V. Nannan Panday is er werkzaam als cardioloog.

 

Houd er als bezoeker rekening mee dat niet alle medicijnen die u momenteel gebruikt of nodig mocht hebben in Suriname verkrijgbaar zijn. Er wordt gewerkt met een ‘nationale geneesmiddelenklapper’, een lijst met medicijnen die vergoed worden door het SZF. Over het algemeen zijn alleen de medicijnen die daarin vermeld staan beschikbaar en dat zijn er minder dan u in Nederland kunt krijgen. Doordat het vergoedingenniveau van het SZF op een lager niveau ligt dan bij ons, dienen patiënten die een pacemaker nodig hebben zelf een bedrag bij te betalen.

 

Belangrijk om te weten: de toerist die in Suriname medicijnen of medische hulp nodig heeft moet contant afrekenen. Dit geldt ook voor een eventueel benodigde ambulance. De Nederlandse ziektekosten verzekeraar AGIS heeft een eigen Servicecentrum in Paramaribo voor verzekerden die zich in Suriname bevinden.

 

Wanneer de omstandigheden tijdens uw verblijf dat nodig maken kan door pacemaker- of ICD- dragers contact worden opgenomen met het Thorax centrum van het AZP. Programmers met de bijbehorende software voor pacemakers en ICD’s van de merken Medtronic, St Jude Medical, Biotronik en Boston Scientific zijn in dit centrum aanwezig. De cardiologen in het AZP kunnen, als dat nodig is, de instellingen van de devices controleren en ze in overleg met uw behandelende cardioloog eventueel aanpassen. Er is ook professionele ervaring op elektrofysiologisch gebied aanwezig.

 

Op de websites van de genoemde leveranciers kunt u nagaan in welke Zuid-Amerikaanse of Caraïbische landen zij uitgebreide ondersteuning kunnen aanbieden. (zie tevens op deze website: pagina Reizen > Ziekenhuizen in het buitenland)

 

Tot slot

Check voordat u vertrekt uw verzekeringspapieren en noteer belangrijke contactadressen of telefoonnummers. Hieronder enkele telefoonnummers die van belang kunnen zijn.

 

Alarmnummer Spoedeisende Hulp in Paramaribo                                          tel. 113

AGIS Alarmcentrale                                                                                         tel. 471640

Academisch Ziekenhuis [AZP]   Flustraat 1, Paramaribo                                tel. 442222

’s Lands Hospitaal                      Henck Arronstraat 64, Paramaribo               tel. 473655

Streekziekenhuis Nickerie          Annastraat 35, Nw Nickerie                          tel. 809085

Nederlandse Ambassade           Van Roseveltkade 5                                      tel. 477211

 

Ga goed voorbereid op reis. Ik weet zeker dat u in Suriname een heerlijke tijd zult doorbrengen.

Lees meer