Medische verhalen

Implantatie van de ICD: onder narcose of met plaatselijke verdoving (juli 2003)

Dr. R.A. Ramdat Misier, hartritmecardioloog, Isala klinieken Zwolle, locatie Weezenlanden

Implantatie op de operatiekamer
De implantatie van ICD’s werd aanvankelijk alleen verricht op de operatiekamers en onder algehele anesthesie. Deze procedure werd uitgevoerd door hartchirurgen omdat het noodzakelijk was de borstkast te openen om de “matjes” op het hart te plaatsen. De shock werd via de “matjes” direct afgeven aan het hart. Ook was het, zeker bij de eerste typen ICD’s, noodzakelijk de defibrillator in de “buik” te implanteren. Een belangrijk nadeel van deze benadering was de omvang van de chirurgische ingreep bij patiënten met een hoog operatierisico. Als alternatief voor de “matjes” werd later de zogenaamde transveneuze shock electrode (geleider) geïntroduceerd in combinatie met veel kleinere ICD’s.

 

De eerste publicaties in de wetenschappelijke literatuur over het gebruik van deze transveneuze shock- electrode dateren van 1993. Ook deze ingreep werd aanvankelijk vrijwel alleen onder algehele anesthesie verricht en de pocket voor de ICD bevindt zich nu onder de borstspier ter hoogte van het linker of rechter sleutelbeen. De shockelectrode wordt, onder röntgendoorlichting, via een ader opgeschoven naar het hart.

 

Implantatie op de katheterisatiekamer
In 1999 werden de lange termijnresultaten gepubliceerd van een onderzoek onder  231 patiënten, die een ICD- implantatie hadden ondergaan, waarbij de pocket (onder het onderhuids vetweefsel) onder locale anesthesie werd gemaakt. De ingreep werd verricht door een cardiolooog met electrofysiologische ervaring en het testen van de ICD vond plaats onder een “roes” met assistentie van een anesthesist. De uiteindelijke conclusie was, dat deze nieuwe methode voor ICD -implantatie veilig is en dat algehele anesthesie niet noodzakelijk is.

 

De Isala klinieken is een van de ziekenhuizen waar nagenoeg alle ICD’s op de hartcatheterisatiekamer worden geïmplanteerd en de pocket voor de defibrillator  onder locale anesthesie van de huid wordt gemaakt. Het testen van de ICD vindt plaats onder een “roesje” (minder dan 10 minuten durend) met assistentie van de anesthesist. Dit is een veel minder belastende ingreep voor de patiënt vergeleken met de procedure onder algehele anesthesie.

 

Andere bijkomende voordelen zijn., dat de planning van deze ingreep in handen is van de cardioloog en het risico van uitstel van de implantatie, omdat er geen  operatiekamer beschikbaar is door onverwachte spoedingrepen, niet aan de orde is. Bovendien is de op de katheterisatiekamer aanwezige röntgendoorlichtingsapparatuur van een veel betere kwaliteit  dan de mobiele apparatuur op de operatiekamers en hoeft de patiënt na de ingreep niet naar de uitslaapkamer,  maar kan meteen teruggebracht worden naar de verpleegafdeling. Indien tenslotte de nodige maatregelen, zoals vastgelegd in het protocol,  in acht worden genomen, is ook het risico op een infectie minimaal en niet groter  dan bij een pacemaker-implantatie.

 

Dat neemt niet weg, dat het soms toch nodig is de ingreep onder algehele anesthesie te doen plaats vinden, bijvoorbeeld op nadrukkelijk verzoek van de patiënt of indien de pocket voor de ICD onder de borstspier moet worden gemaakt.

 

 

Lees meer

Open archief (52 artikelen)