Medische verhalen
Implantatie van de ICD: onder narcose of met plaatselijke verdoving (juli 2003)
Dr. R.A. Ramdat Misier, hartritmecardioloog, Isala klinieken Zwolle, locatie Weezenlanden
Implantatie op de operatiekamer
De implantatie van ICD’s werd aanvankelijk alleen verricht op de operatiekamers en onder algehele anesthesie. Deze procedure werd uitgevoerd door hartchirurgen omdat het noodzakelijk was de borstkast te openen om de “matjes” op het hart te plaatsen. De shock werd via de “matjes” direct afgeven aan het hart. Ook was het, zeker bij de eerste typen ICD’s, noodzakelijk de defibrillator in de “buik” te implanteren. Een belangrijk nadeel van deze benadering was de omvang van de chirurgische ingreep bij patiënten met een hoog operatierisico. Als alternatief voor de “matjes” werd later de zogenaamde transveneuze shock electrode (geleider) geïntroduceerd in combinatie met veel kleinere ICD’s.
De eerste publicaties in de wetenschappelijke literatuur over het gebruik van deze transveneuze shock- electrode dateren van 1993. Ook deze ingreep werd aanvankelijk vrijwel alleen onder algehele anesthesie verricht en de pocket voor de ICD bevindt zich nu onder de borstspier ter hoogte van het linker of rechter sleutelbeen. De shockelectrode wordt, onder röntgendoorlichting, via een ader opgeschoven naar het hart.
Implantatie op de katheterisatiekamer
In 1999 werden de lange termijnresultaten gepubliceerd van een onderzoek onder 231 patiënten, die een ICD- implantatie hadden ondergaan, waarbij de pocket (onder het onderhuids vetweefsel) onder locale anesthesie werd gemaakt. De ingreep werd verricht door een cardiolooog met electrofysiologische ervaring en het testen van de ICD vond plaats onder een “roes” met assistentie van een anesthesist. De uiteindelijke conclusie was, dat deze nieuwe methode voor ICD -implantatie veilig is en dat algehele anesthesie niet noodzakelijk is.
De Isala klinieken is een van de ziekenhuizen waar nagenoeg alle ICD’s op de hartcatheterisatiekamer worden geïmplanteerd en de pocket voor de defibrillator onder locale anesthesie van de huid wordt gemaakt. Het testen van de ICD vindt plaats onder een “roesje” (minder dan 10 minuten durend) met assistentie van de anesthesist. Dit is een veel minder belastende ingreep voor de patiënt vergeleken met de procedure onder algehele anesthesie.
Andere bijkomende voordelen zijn., dat de planning van deze ingreep in handen is van de cardioloog en het risico van uitstel van de implantatie, omdat er geen operatiekamer beschikbaar is door onverwachte spoedingrepen, niet aan de orde is. Bovendien is de op de katheterisatiekamer aanwezige röntgendoorlichtingsapparatuur van een veel betere kwaliteit dan de mobiele apparatuur op de operatiekamers en hoeft de patiënt na de ingreep niet naar de uitslaapkamer, maar kan meteen teruggebracht worden naar de verpleegafdeling. Indien tenslotte de nodige maatregelen, zoals vastgelegd in het protocol, in acht worden genomen, is ook het risico op een infectie minimaal en niet groter dan bij een pacemaker-implantatie.
Dat neemt niet weg, dat het soms toch nodig is de ingreep onder algehele anesthesie te doen plaats vinden, bijvoorbeeld op nadrukkelijk verzoek van de patiënt of indien de pocket voor de ICD onder de borstspier moet worden gemaakt.
Lees meer
- Nederlandse Hart Registratie van start
- Radiotherapie bij patiênten met een ICD
- 'Innoveren voor best mogelijke zorg'
- Cryo-ablatie succesvol bij boezemfibrilleren
- 'Hart 3.0 betreft regeneratie van de hartspier'
- 'ICD-controle dichtbij is patiëntvriendelijk'
- Hartspierziekte door eeuwenoud Fries foutje
- Impact van ICD bij maken van mammogram (okt. 2015)
- Specifieke problemen met ICD's bij kinderen
- Nieuwe antistollingsmiddelen
- Betere medicijnen voor antistolling verwacht
- Hartfunctie verbetert: ICD is niet meer nodig (apr
- Pacemakerbehandeling kan effectiever
- Wel of geen defibrillatietest tijdens ICD-implanta
- Medicijngebruik Brugada
- ICD steeds vaker MRI-bestendig (oktober 2014)
- Professor Pedro Brugada (juli 2014)
- Ablatietechniek uit de VS toegepast (april 2014)
- Complicaties bij implantaties (april 2014)
- Wat vinden ICD-dragers van remote monitoring?
- Een draadje in of op het hart. Wat is het verschil
- Verlaging van stralingswaarde tijdens ablaties een
- Stamceltherapie biedt mogelijk voedingsbodem voor
- De cardioloog-elektrofysioloog.
- Nieuwe antistollingsmiddelen. Het voor en tegen
- Cardiale contractiliteit modulatie
- Eerste draadloze pacemakers geïmplanteerd
- Cardiogenetica, een wetenschap in ontwikkeling
- De neurostimulator: een nieuwe behandeling voor pa
- Hart in drie dimensies (januari 2013)
- Atriumfibrilleren (oktober 2012)
- Met pacemaker of ICD in de MRI (oktober 2012)
- ICD’s en het risico op infecties (oktober 2012)
- Specialist in ontregelde ritmes (oktober 2012)
- Richtlijn Radiotherapie bij patiënten met een ICD
- Verschillen tussen vrouwen en mannen met een ICD?
- Uitbreiding indicatie bivent. pacemakers en ICD's
- Vervanging ICD niet altijd vanzelfsprekend. Een voorstel (april 2012)
- Goed nieuws over hart- en vaatziekten. Ontwikkelingen in diagnose en behandeling (april 2012)
- Primaire preventie tegen plotse hartdood met een ICD: heeft de oudere patiënt hier net zoveel voordeel van als de jongere? (januari 2012)
- MRI-scan in veel gevallen veilig voor pacemaker- en ICD-dragers (januari 2012)
- Strenge normen voor ziekenhuis dat ICD-implantaties uitvoert (oktober 2011)
- Hartfalen bij vrouwen (oktober 2011)
- Het steunhart als permanente behandeling van chronisch hartfalen: een nieuw tijdperk is aangebroken ( april 2011)
- Bewaking op afstand kan gemoedsrust bieden aan patiënten met recall-ICD draden (april 2011)
- ICD-implantaties bij kinderen (april 2011)
- Studie concludeert: In Amerika worden veel ICD's onterecht geïmplanteerd (april 2011)
- Bij wie hapert het hart? (januari 2011)
- STIN en telecardiologie - een standpunt-bepaling vanuit het perspectief van de ICD-drager (januari 2011)
- Is primaire preventie door implanteerbare cardioverter defibrillatoren "shockproof" of zinvol? (oktober 2010)
- De toenemende rol van telecardiologie bij de behandeling van hartziekten en de gevolgen daarvan voor behandelaar en patiënt (april 2010)
- Hartritmestoornissen? Trek een defibrillator aan! (januari 2010)
- Maatwerk in het VU medisch centrum. Individueel maatwerk voor patiënten met hartfalen en Cardiale Resynchronisatie Therapie (januari 2010)
- Erfelijkheidsonderzoek naar oorzaak van plotse hartdood (juli 2009)
- Beëindigen van ICD-therapie: een optie? (januari 2009)
- De geheimtaal van het elektrocardiogram (januari 2009)
- De NYHA-classificatie (oktober 2008)
- Kastje voor kinderhart (oktober 2008)
- Orde in de chaos, deel 1: Boezemritmestoornissen (mei 2008)
- Orde in de chaos, deel 2: Kamerritmestoornissen (mei 2008)
- Erfelijkheidsonderzoek en de gevolgen voor ICD-indicaties (oktober 2007)
- Bevolkingsonderzoek naar borstkanker bij ICD-draagsters (oktober 2007)
- Waarom sterven jonge sporters plots aan een hartstilstand? (oktober 2007)
- ICD-implantaties bij kinderen (april 2007)
- Vraagtekens bij de veiligheid van de implanteerbare cardioverter en defibrillator: de recall procedures (januari 2007)
- Hartritmestoornissen bij duursporters (november 2006)
- ICD-draagster en zwangerschap (juli 2006)
- Wij waren ICD-draagster tijdens onze zwangerschap (Redactie juli 2006)
- Stilstaan door hyperactiviteit (januari 2006)
- De implanteerbare cardioverter en defibrillator: van alleen een shock naar volledig therapieplatform: de toekomst (juli 2005)
- De ICD: Levensredder bij uitstek (november 2004)
- Implantatie van de ICD: onder narcose of met plaatselijke verdoving (juli 2003)