Medische verhalen

Ablatietechniek uit de VS toegepast (april 2014)


Behandeling voor patiënten met Brugadasyndroom

 

Veelbelovende ablatietechniek uit de VS toegepast

 

In de winter is hovenier Maurice Bossink vrij, dus we kunnen elk moment bij hem langskomen in Slagharen voor een interview. STIN journaal wil hem spreken over de operatie die hij in juni 2013 heeft ondergaan. Vriendin Dorinda, die studeert voor doktersassistente en inmiddels zo’n beetje alles weet over ICD’s, is ook aanwezig. Op naar Slagharen dus – geen pony gezien overigens die dag…

 

Jan Verberne

 

Al driekwart jaar geen hartstilstand meer gehad en hij hoeft zich niet meer met een zonnebrandcrème van minstens factor 50 te beschermen. Het laatste staat natuurlijk niet in verhouding tot het eerste, maar is wel mooi meegenomen. In juni 2013 onderging Maurice Bossink (22 jaar) een operatie met een nieuwe ablatietechniek in de Isala Klinieken in Zwolle. Hij is nu vrij van medicijnen die de kans op een hartstilstand moesten verminderen – en die als bijwerking hadden dat hij bij de minste zonneschijn behoorlijk verbrandde – en zijn ICD heeft sindsdien geen shock meer gegeven.

            Na een plotselinge hartstilstand bijna vijf jaar geleden werd vastgesteld dat Maurice lijdt aan het Brugadasyndroom, een erfelijke aandoening die een belangrijke oorzaak is van plotselinge hartdood. ‘Op 31 juli 2009 kreeg ik die hartstilstand, we zaten op een mooie zomeravond nog gezellig in de tuin bij de vuurkorf en toen gebeurde het.’ Zijn vriendin Dorinda (ook 22 jaar) zat naast hem: ‘Een vriendin van mijn moeder en mijn moeder hebben Maurice toen gereanimeerd. De man van mijn moeders vriendin was een halfjaar eerder aan een hartstilstand overleden.’ Maurice werd direct met de ambulance naar het ziekenhuis in Zwolle gebracht en werd daar een paar dagen in een kunstmatig coma gehouden. Op 12 augustus werd een ICD bij hem geplaatst. ‘Hij heeft in de eerste twee dagen daarna nog een stuk of zes keer een hartstilstand gehad’, zegt Dorinda.

            In november van hetzelfde jaar kreeg Maurice twee terechte shocks, waarna de artsen hem ook medicijnen gingen voorschrijven – kinidine – die een hartstilstand moesten helpen voorkomen. De medicijnen hadden niet het gehoopte effect, want een jaar later lag Maurice weer in het ziekenhuis na een paar shocks. De bijwerkingen van de medicijnen waren ook zeer onprettig: verbranden in de zon na een halfuur, diarree en duizeligheid. Die situatie heeft een paar jaar geduurd; elk jaar kreeg Maurice wel een hartstilstand en deed de ICD zijn werk door een schok af te geven. ‘Zo’n acht keer bij elkaar’, zegt Maurice, die nogal nuchter met de schokken lijkt te zijn omgegaan. ‘Je bent een uurtje even dizzy, maar ach…’ En het gebeurde natuurlijk nooit thuis, maar altijd ergens anders, bij vrienden op visite bijvoorbeeld. ‘De mensen eromheen hebben er vaak meer moeite mee’, zegt ook Dorinda.

            Een van de behandelende artsen van Maurice, Jaap Jan Smit van de Isala Klinieken, volgde inmiddels de verrichtingen van de Thaise arts Nademanee op de voet, die met een speciale ablatietechniek een paar vergelijkbare patiënten met succes had geopereerd. ‘Ik wilde graag van die medicijnen af’, zegt Maurice, ‘en ik had wel vertrouwen in die operatie. Hij stelde me het voor en ik heb eigenlijk geen moment getwijfeld.’ De operatie (een ingreep van zo’n vier uur) verliep goed, het meeste last had Maurice na de operatie van de aangebrachte drain. Het enige is dat de bedrading van de ICD in oktober kuren begon te vertonen, zodat Maurice een tijdje zijn linkerarm niet mocht bewegen om te voorkomen dat de bedrading kortsluiting zou maken. Een nieuwe ICD en kabel was de oplossing. De ICD zit er voor de zekerheid, maar heeft nog geen shock hoeven af te geven. ‘Hopelijk blijft dat zo’, zegt Maurice.

 


Brugadasyndroom

‘Na de hartstilstand in 2009 kwamen de dokters erachter dat ik lijd aan het Brugadasyndroom. Toen bleek dat mijn moeder het ook heeft – zij heeft nu ook een ICD – en mijn jongere zusje, en ook nog een tante’, zegt Maurice. Door zijn hartstilstand is de erfelijke aandoening in de familie aan het licht gekomen. ‘Waarschijnlijk heeft ook een oom van me het gehad. Die is op 17-jarige leeftijd overleden, hij was om onverklaarbare redenen onder een trekker gekomen.’ Maurice en Dorinda laten hun leven niet bepalen door de ziekte van Maurice: als ze later kinderen willen, laten ze dit niet afhangen van de kans van 50 procent op overdraagbaarheid van de ziekte.

Het Brugadasyndroom is een erfelijke aandoening waarbij de elektrische activiteit van het hart is verstoord, wat kan leiden tot levensgevaarlijke hartritmestoornissen. Het syndroom wordt vastgesteld door specifieke afwijkingen in het ECG, het hartfilmpje. Voor patiënten met het Brugadasyndroom kunnen bepaalde medicijnen gevaarlijk zijn. De afdeling Cardiologie van het AMC in Amsterdam heeft een website in het leven geroepen met informatie voor artsen en patiënten, waarop onder andere een lijst staat met deze medicijnen: www.brugadadrugs.org.

 

 

De ingreep

 

Dr. J.J.J. Smit, cardioloog-elektrofysioloog van de Isala Klinieken in Zwolle

 

Het Brugadasyndroom gaat gepaard met karakteristieke afwijkingen in het ECG (elektrocardiogram, het ‘hartfilmpje’) in combinatie met een verhoogd risico op plotselinge hartdood. Bij één op de drie patiënten wordt de onderliggende genafwijking gevonden. Bij het Brugadasyndroom is er sprake van een storing van het elektrische systeem van het hart. Bij de elektrische geleiding van prikkels zijn geladen deeltjes betrokken. Bij het Brugadasyndroom stroomt er te weinig natrium in de spiercellen van de hartkamer. Hierdoor kunnen levensbedreigende ritmestoornissen ontstaan die alleen met een ICD kunnen worden verholpen. Zoals uit het verhaal van Maurice Bossink blijkt, verdwijnen de ritmestoornissen met een ICD niet. Ze kunnen worden onderdrukt door kinidine. Maar dit geneesmiddel moet dagelijks ingenomen worden, kan veel bijwerkingen hebben en is steeds lastiger bij de apotheek te verkrijgen. Ondanks het gebruik van kinidine kunnen nog steeds ernstige ritmestoornissen optreden die een nadelig effect hebben op de kwaliteit van leven van de patiënt.

            Professor K. Nademanee, een cardioloog-elektrofysioloog die werkzaam is in de VS en in Thailand, heeft ontdekt dat de elektrische signalen die verantwoordelijk zijn voor het optreden van het Brugadasyndroom, zich aan de buitenkant van het hart bevinden en ook daar uitgeschakeld kunnen worden. Dit kan met een katheterablatie: het door verwarmen van hartweefsel maken van littekens. Normaal worden bij deze ingreep via een bloedvat instrumenten naar een plaats aan de binnenkant van het hart gebracht, waar de ablatie wordt uitgevoerd. De behandeling die is toegepast bij Maurice Bossink is een katheterablatie aan de buitenkant van het hart, voor de rechter hartkamer. Via een speciale techniek wordt toegang verkregen tot de plek aan de buitenkant van het hart, tussen het hart en het hartzakje. Deze techniek is niet in alle ablatiecentra in Nederland voorhanden. Op uitnodiging van de cardiologen in Zwolle en van professor Wilde van het AMC in Amsterdam is professor Nademanee naar Nederland gekomen en zijn er onder zijn toezicht in Zwolle drie patiënten en in het AMC één patiënt behandeld. Maurice Bossink heeft als eerste patiënt in Nederland de ingreep in Zwolle ondergaan. Tijdens de ingreep werden de kransvaten door middel van een van tevoren gemaakte CT scan afgebeeld. Deze beelden werden geïntegreerd met beelden van een echo van het hart die ook vanuit het hart zelf werden gemaakt. Samensmelting van deze technieken geeft tijdens de ingreep extra inzicht om belangrijke structuren als de kransvaten, die ook aan de buitenkant van het hart lopen, te vermijden.

            Na afloop van de behandeling waren de tekenen van het Brugadasyndroom op het ECG verdwenen. Sinds de ingreep is het gebruik van de kinidine gestopt en kan Maurice zonder bijwerkingen van de medicatie verder. Het allerbelangrijkste is dat de ernstige ritmestoornissen verdwenen zijn en dat Maurice geen ICD-shocks meer heeft gehad. Deze techniek is een toepassing van bestaande ablatietechnieken, alleen op een bijzondere plaats aan de buitenzijde van het hart. Het meest bijzondere is dat door een plaatselijke behandeling aan de buitenkant van het hart de tekenen van een genetische aandoening (het Brugadasyndroom) zijn verdwenen.

            In samenwerking met professor Nademanee en de cardiologen van de Isala Klinieken en het AMC zal verder onderzoek worden gedaan naar deze veelbelovende behandeling. Het uiteindelijke doel is om in de toekomst patiënten met het Brugadasyndroom te behandelen met een katheterablatie.

 


Lees meer

Open archief (52 artikelen)