Medische verhalen

De witte lijsten en de volumenormen van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie

Dr. Francisca Nijland, secretaris NVVC-bestuur en cardioloog Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam

ICD-dragers kunnen er in Nederland zeker van zijn dat ze zorg krijgen van de hoogst mogelijke kwaliteit. Ieder ziekenhuis dat ICD´s implanteert moet voldoen aan strenge normen op het gebied van aantallen implantaties en inzetbare cardiologen, de zogenaamde volumenormen. De praktijk wijst namelijk uit dat een medische handeling regelmatig dient te worden uitgevoerd om het gewenste hoge niveau te kunnen garanderen. Dat geldt zowel voor het ziekenhuis als geheel als voor de behandelend arts.

Volumenormen voor ICD-implantaties

Wat zijn de volumenormen voor ICD-implanterende ziekenhuizen? Samengevat dient een ziekenhuis minimaal 60 ICD´s per jaar te implanteren, 7 dagen per week en 24 uur per dag ICD-patiënten te kunnen verzorgen en over twee implanterende ICD-cardiologen te kunnen beschikken. De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) heeft de volumenormen in juni 2011 op haar website gepubliceerd in een document getiteld ‘Volumenormen Cardiologie'. Hieronder het volledige citaat over de volumenormen voor ICD-implantaties.

‘Eisen gesteld aan ICD-implanterend centrum: In een ICD-centrum worden op jaarbasis minimaal 120 CIED's (Cardiovascular Implantable Electronic Devices, dat wil zeggen ICD´s of pacemakers) geïmplanteerd, waarvan minimaal 60 ICD's en daarvan weer minimaal 20 biventriculaire ICD's. Een ICD-centrum moet 7 dagen per week en 24 uur per dag de opvang van patiënten met ICD-gerelateerde problemen kunnen verzorgen. Een ICD-centrum heeft ten behoeve van ICD-therapie minimaal 3 ICD-cardiologen inzetbaar, waarvan minimaal 2 cardiologen ICD's implanteren en minimaal 1 cardioloog biventriculaire ICD's implanteert. Eisen gesteld aan cardioloog: Het minimaal te implanteren aantal ICD's per cardioloog per jaar bedraagt 30.'

Witte lijsten

De controle op volumenormen en andere kwaliteitscriteria wordt uitgevoerd door visiteurs van de Commissie Kwaliteit van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC). Deze visiteurs - zelf ook cardiologen - brengen een bezoek aan de afdeling cardiologie in alle ziekenhuizen van Nederland, waaronder uiteraard ook de ziekenhuizen die ICD´s implanteren. Alleen als de afdeling cardiologie voldoet aan bepaalde kwaliteitscriteria voor ICD-implantatie, waaronder de volumenormen, krijgt het ziekenhuis een vermelding op de website van de NVVC. De lijst van goedgekeurde ziekenhuizen op de NVVC-website wordt de witte lijst voor ICD-implanterende centra genoemd: https://www.nvvc.nl/Kwaliteit/witte-lijsten.

Ziekenhuis niet op de witte lijst?

Mocht het ziekenhuis waar u behandeld wordt niet op de witte lijst staan, dan betekent dat niet direct dat de kwaliteit van dat ziekenhuis onvoldoende is. De kans is groot dat het ziekenhuis dan nog niet door de NVVC is gevisiteerd, of dat het ziekenhuis pas recent een vergunning voor ICD-implantaties heeft gekregen van VWS. Als de visitatie is uitgevoerd en de uitslag positief is, wordt het ziekenhuis alsnog op de witte lijst geplaatst. De verwachting is dat de volledige lijst van ICD-implanterende ziekenhuizen in de loop van 2012 op de NVVC-website is in te zien.

Publiciteit rond volumenormen

De kwaliteitscontrole door de NVVC bestaat al vele jaren en de meest recente richtlijn voor ICD-implanterende centra is in juni 2009 samengesteld. Mede gezien de maatschappelijke wens tot meer transparantie, heeft de NVVC op 23 juni 2011 een persbericht uitgebracht waarin het document ‘Volumenormen Cardiologie' wereldkundig werd gemaakt. Het persbericht heeft geleid tot een artikel op de voorpagina van een grote krant en een groot aantal korte berichten op internet.

De NVVC ziet het als haar verantwoordelijkheid om topkwaliteit te leveren, voortdurend te innoveren en tegelijk de zorgkosten te beheersen. Met de publicatie van de volumenormen is zowel voor cardioloog en ziekenhuis als voor zorgverzekeraar en patiënt duidelijk waar cardiologische zorg van de hoogste kwaliteit aan moet voldoen. In de praktijk verandert er voor ICD-dragers weinig of niets, hoewel het natuurlijk wel prettig is om eraan herinnerd te worden dat alle ICD-implanterende centra streng op kwaliteit worden gecontroleerd.